Νέα οικονομικά μέτρα στην Κούβα: Κίνδυνοι και δυνατότητες
Por Maribel Acosta Damas/ Fotos: Yaimi Ravelo
Αποκλειστική συνέντευξη με τον José Luis Rodríguez , κουβανό ακαδημαϊκό και πρώην Υπουργό Οικονομίας στα πιο σκληρά χρόνια της λεγόμενης "Ειδικής Περιόδου".
Maribel Acosta Damas - Ωστόσο, πολλές από αυτές τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές οδηγίες δεν εφαρμόστηκαν ποτέ …
José Luis Rodríguez – Όταν δημοσιοποιήθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές, αποτελούσαν μέρος μιας πρόβλεψης, από μακροοικονομική άποψη, που εξέφραζε ένα καθορισμένο ποσοστό ανάπτυξης της οικονομίας 5% για τα έτη 2011-2016, και την υπόθεση δυνατοτήτων που η ζωή έδειξε ότι δεν ήταν εύκολο να εκπληρώσουμε.
Προβλέφθηκε ένα σταθερό ετήσιο ποσοστό ανάπτυξης για μια πενταετία 5% και ξεκίνησαν να εφαρμόζονται μια σειρά αλλαγές, που τελικά δεν μπόρεσαν να υλοποιηθούν. Όταν έγινε ο απολογισμός το 2016, από τις 313 κατευθυντήριες γραμμές, είχαν υλοποιηθεί ένα 21% και ένα 77% βρισκόταν σε διαδικασία υλοποίησης.
MAD - Συμπεριλαμβανομένου και του θέματος της νομισματικής ενοποίησης… μία Δαμόκλεια Σπάθη στην κουβανική οικονομία εδώ και αρκετό καιρό ….
JLR - Θεωρώ ότι το πιο περίπλοκο μέτρο όλων των μετασχηματισμών, από τεχνική άποψη και αντίκτυπο στον πληθυσμό, είναι ακριβώς η νομισματική ενοποίηση. Η νομισματική δυαδικότητα προκύπτει το 1993, όταν το κουβανικό πέσο ήταν εκείνη τη στιγμή υποτιμημένο, δεν θα μπορούσε τότε να γίνει υποτίμηση ή αλλαγή νομίσματος γιατί σε αυτή την περίπτωση, το πλήγμα θα ήταν τρομερό. Aν το κάναμε, το 60% των κουβανικών επιχειρήσεων θα ήταν παθητικές το έτος 1993.
Μιλάμε για το σκηνικό της οικονομικής κρίσης λόγω της πτώσης του Σοσιαλιστικού Στρατοπέδου και της απώλειας όλων των οικονομικών δεσμών της Κούβας. Εάν αναγνωριζόταν ότι το πέσο είχε χάσει αξία, ο αντίκτυπος στις επιχειρήσεις και την οικονομία θα ήταν τόσο μεγάλος που θα σήμαινε έναν συνολικό επανασχεδιασμό του οικονομικού μοντέλου και αυτό δεν ήταν δυνατό εν μέσω της κρίσης της ειδικής περιόδου κατά την οποία το ΑΕΠ είχε μειωθεί κατά 35% και η Κούβα προσπαθούσε να ομαλοποιήσει τη λειτουργία της οικονομίας που θα ενθάρρυνε την εργασία και το προερχόμενο από αυτήν εισόδημα, ως τρόπο επίλυσης των προσωπικών απαιτήσεων της ζωής.
Εκείνη την εποχή δημιουργήθηκε ένα πολύ σοβαρό φαινόμενο, η απο-νομισματοποίηση. Οι άνθρωποι δεν ήθελαν τα χρήματα και το 1993 – 1994 άρχισε να εφαρμόζεται ένα είδος ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των ανθρώπων, γεγονός που έθεσε σε κίνδυνο τη λειτουργία της οργανωμένης κοινωνίας από οικονομική άποψη.
MAD – Γιατί χάθηκε τόσος καιρός για την εφαρμογή αυτού του μέτρου της νομισματικής ενοποίησης, αφού είναι τόσο ζωτικής σημασίας για την λειτουργία της οικονομίας ;
JLR – Το πρόβλημα ήταν το εξής: Εκείνη τη στιγμή που ανέφερα, το διπλό νόμισμα εφαρμόστηκε για να αποφευχθεί η υποτίμηση σε δύο τιμές, μία για τον πληθυσμό που καθόριζε τη σχέση μεταξύ του Εθνικού Νομίσματος (CUP) και του Ελεύθερα Μετατρέψιμου Νομίσματος (CUC) και λειτούργησε με αυτό που έγινε τον Οκτώβριο του 1995 όταν δημιουργήθηκαν τα Aνταλλακτήρια Νομισμάτων (CADECA) έτσι ώστε ο πληθυσμός να είχε πρόσβαση και στα δύο νομίσματα με μία σχέση μεταξύ τους (ισοτιμία), λίγο – πολύ, καθορισμένη (1/25). Είχαν αρχίσει ήδη να εισέρχονται τα εμβάσματα στη χώρα.
Ωστόσο, εκείνη τη στιγμή, δεν μπορούσε να επεκταθεί αυτή η ισοτιμία στον κρατικό τομέα, η οποία πριν πολλά χρόνια είχε καθοριστεί σε 1 δολάριο = 1 Κουβανικό Πέσο. Αυτό έπρεπε να το αφήσουμε μέχρι να έρθουν καλύτερες εποχές, διότι η υποτίμησή του εκείνη τη στιγμή θα είχε πολύ ισχυρές επιπτώσεις των οποίων ο κύριος αντίκτυπος θα έπεφτε άμεσα στον πληθυσμό, όπως ακριβώς συμβαίνει στον νεοφιλελευθερισμό.
Η Κούβα αποφάσισε να προστατεύσει τον λαό της θα το έκανε με μία υποτίμηση που θα απαιτούσε την παροχή επιδοτήσεων ή εισοδήματος στον πληθυσμό για να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος. και αυτό κόστιζε δισεκατομμύρια πέσος που τότε, δεν διέθετε το κράτος.
MAD - Και γιατί τώρα;
JLR - Στην αναζήτηση μιας καλύτερης λύσης, όλα αυτά τα χρόνια, εξετάζαμε τη στιγμή που η οικονομία θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση και πιο σταθερή. Ήδη από το 1997 στο Συνέδριο του Κόμματος, προτάθηκε η μετάβαση στη νομισματική ενοποίηση. Το διπλό νόμισμα, ήταν πάντα αντιληπτό ως προσωρινό μέτρο, αλλά για να η κατάργησή του απαιτούσε κάποια άνθηση ή ομαλότητα στην ανάπτυξη της οικονομίας. Οι δύσκολες διεθνείς συνθήκες, ο αντίκτυπός τους στην Κούβα, η μείωση του τουρισμού μετά την επίθεση στους δίδυμους πύργους και άλλα γεγονότα που έχουν ήδη εξηγηθεί, καθυστέρησαν αυτήν τη διαδικασία.
Το 2013 το ζήτημα τέθηκε ξανά και όλα αυτά τα χρόνια ελήφθησαν ορισμένα μέτρα για να χρησιμεύσουν ως πλατφόρμα για σήμερα: Ο ρόλος του μη κρατικού τομέα στην οικονομία έχει επεκταθεί, δημιουργήθηκαν νέες οικονομικές δομές όπως οι μη γεωργικοί συνεταιρισμοί. Υπήρξε μια πολύ ευνοϊκή οικονομική κατάσταση το 2015 κατά το οποίο το ΑΕΠ αυξήθηκε 4,4% και με μέσο όρο 2,3% ετησίως το 2016. και ο στόχος ήταν να σταθεροποιηθεί η οικονομία, αλλά με την άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία, τα πράγματα χειροτέρεψαν και ο Covid19 ολοκλήρωσε αυτές τις συνθήκες.
Μεταξύ 2016 και 2019, η Κούβα αύξησε την οικονομία της κατά 1,3% και ήδη το 2019 αύξηση κατά 0,5%. Το 2020, λόγω των επιπτώσεων του Covid-19, θα υπάρξει μείωση στην οικονομία. Και παρόλο που δεν είναι η ώρα που η χώρα ανέμενε για υπερβατικές αλλαγές στο οικονομικό μοντέλο, το κάνει τώρα ως ουσιαστική επιλογή για να συνεχίσει να προχωρά, από οικονομική άποψη, και να διατηρήσει το σοσιαλιστικού μοντέλου. και όπως είπαμε, με μια πλατφόρμα μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί εκ των προτέρων και επιτρέπουν την υλοποίηση των επόμενων.
MAD - Ακόμα και στη χειρότερη οικονομική στιγμή;
JLR - Ακόμη και στη χειρότερη οικονομική στιγμή, η οποία, όπως είπε ο Marino Murillo (*), ενέχει κινδύνους. Η διαδικασία της νομισματικής ενοποίησης είναι τέτοια , που συμπεριλαμβάνει και επηρεάζει φυσικά πρόσωπα, εθνικές και ξένες εταιρείες στην Κούβα, και άμα δρομολογηθεί δεν έχει γυρίζει πίσω, είναι μη αναστρέψιμη. Είμαστε σε μια πολύπλοκη διαδικασία, όπου αναμένονται αυξήσεις τιμών, άτομα πιο μειονεκτούντα από άλλα και μια διαδικασία οικονομικής αναδιοργάνωσης που θα καταστήσει διαφανή την αποδοτικότητα του επιχειρηματικού συστήματος .
Πρέπει να αντιμετωπίσoυμε αυτούς τους κινδύνους εν μέσω μιας κοινωνικής υπέρτασης, ως αποτέλεσμα του Covid-19. Όπου επηρεάζονται οι άνθρωποι, επηρεάζονται οι κρατικές εταιρείες, επηρεάζεται ο μη κρατικός τομέας... Είναι ένα περίπλοκο σενάριο, αλλά έχει ληφθεί μια συνειδητή απόφαση σχετικά με τους κινδύνους του μη αναστρέψιμου και βασίζεται στην ιδέα ότι για να συνεχίσουμε να προχωρούμε, αυτό το πρόβλημα πρέπει να λυθεί. Θα έλεγα ότι αυτή η απόφαση πρέπει προφανώς να ληφθεί, για να συνεχίσουμε να προχωρούμε καλύτερα.
Σίγουρα αναλαμβάνουμε ένα μεγάλο κίνδυνο, γιατί οι υπολογισμοί που έχουν γίνει, βασίζονται σε ένα μοντέλο που ξεκινά από μια σειρά υποθέσεων ή μηχανισμών που έχουν παρουσιαστεί και που συνεπάγονται κινδύνους. Είναι ένα απαραίτητο μέτρο που έχει ληφθεί, έχοντας επίγνωση των κινδύνων, του μη αναστρέψιμου και των κοινωνικών επιδράσεων αυτού του σεναρίου.
(*) Marino Murillo Jorge, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του PCC και επικεφαλής της Μόνιμης Επιτροπής για την Εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου