Το πρώτο πρόγραμμα της Κουβανικής Επανάστασης
Λουκία Κωνσταντίνου
Το βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα περιλαμβάνει την απολογία του Φιντέλ Κάστρο, ως κυριότερου κατηγορούμενου, στη δίκη για την επίθεση του Κινήματος της 26ης Ιούλη στο στρατόπεδο της Μονκάδα. Περιλαμβάνει επίσης και ένα απόσπασμα της εισήγησης του Φιντέλ στο 1ο Συνέδριο του ΚΚΚ, το 1975. Δηλαδή 22 χρόνια μετά, και αφού η Επανάσταση έχει ήδη διανύσει ένα μεγάλο μέρος της νικηφόρας πορείας της.
Δεν θα σταθώ τόσο στα ιστορικά γεγονότα της απολογίας του Φιντέλ και τις αιτίες που οδήγησαν στην επίθεση της Μονκάδα. Θα αναφερθούν και οι άλλοι ομιλητές. Εγώ θα ήθελα κυρίως να τονίσω κάποιες πλευρές για τη σημασία του βιβλίου αυτού. Παρότι ιστορικό, το βιβλίο αυτό είναι ταυτόχρονα και μεθοδολογικό εργαλείο. Ξεδιπλώνει την αντίληψη στη δράση και τη σκέψη της Κουβανικής Επανάστασης, η οποία μπόρεσε να οδηγήσει έναν εθνικό απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα, σε αγώνα για κοινωνική απελευθέρωση. Μια επανάσταση «των ταπεινών, από τους ταπεινούς και για τους ταπεινούς».
Καταρχήν, η απολογία αυτή του Φιντέλ αποτέλεσε το θεμέλιο λίθο, το πρώτο πρόγραμμα της Κουβανικής Επανάστασης και της ιστορικής συνέχειάς της, σήμερα.
Τρία πράγματα κάνει ο Φιντέλ στην απολογία του και καταφέρνει με αυτά, με πολύ απλό και φυσικό τρόπο, να συνδέσει το επαναστατικό παρελθόν, παρόν και μέλλον του αγώνα για εθνική ανεξαρτησία απέναντι στο ιμπεριαλιστικό θηρίο. Καταφέρνει επίσης, να βάλει τα ψήγματα στη συνείδηση του λαού για την μετεξέλιξη αυτού του αγώνα, σε αγώνα για την πλήρη κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου.
- Κατονομάζει τον Χοσέ Μαρτί, ως «πνευματικό αυτουργό» της επίθεσης. Το όνομα του οποίου ήταν συνδεδεμένο με τους αγώνες της ανεξαρτησίας ενάντια στην ισπανική αποικιοκρατία. Μια ανεξαρτησία, όπου η νέα τότε ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη του βορρά κατάφερε και την έκλεψε μέσα από τα χέρια των κουβανών επαναστατών. Με αυτόν τον τρόπο, συνδέει το επαναστατικό παρελθόν και την παρακαταθήκη του Μαρτί, με το παρόν του αγώνα απέναντι στη δικτατορία και τον ιμπεριαλιστικό ζυγό.
- Εκθέτει την πολιτική πραγματικότητα της εποχής και την κατάσταση του λαού. Θέτει τα ζητήματα που ταλάνιζαν την κουβανική κοινωνία, για τα οποία η επαναστατική κυβέρνηση θα έφερνε μια σειρά νόμους. Πολύ επιγραμματικά, αναφέρω τα έξι σημεία: το πρόβλημα της γης, το πρόβλημα της εκβιομηχάνισης, το πρόβλημα της κατοικίας, το πρόβλημα της ανεργίας το πρόβλημα της εκπαίδευσης και το πρόβλημα της υγείας του λαού. Μάλιστα, εξαγγέλλει τους πρώτους πέντε επαναστατικούς νόμους του Κράτους, ανάμεσα τους την αποκατάσταση του Συντάγματος του 1940. Αυτά, μαζί με επιπλέον νόμους και μέτρα για την αγροτική μεταρρύθμιση, την εκ βάθρων μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης και την εθνικοποίηση των επιχειρήσεων ηλεκτρισμού και τηλεφωνίας, καθώς και την αποκατάσταση των ελευθεριών του πολίτη και της πολιτικής δημοκρατίας, θα αποτελούσαν τα πρώτα μέτρα της επαναστατικής κυβέρνησης. Θέτει λοιπόν, τα στοιχειώδη αιτήματα που μπορούσαν να ενώσουν όλο το λαό.
- Κάνει όμως και κάτι άλλο, που δείχνει και τον προσανατολισμό της Επανάστασης, θέτοντας ταυτόχρονα και το θέμα της ενότητας. Στοιχειοθετεί την έννοια λαός πολύ γλαφυρά λέγοντας: «Όταν μιλάμε για λαό δεν αντιλαμβανόμαστε ως τέτοιο τα βολεμένα και συντηρητικά τμήματα του έθνους, αυτούς που τα έχουν καλά με οποιοδήποτε καθεστώς καταπίεσης(…). Αντιλαμβανόμαστε ως λαό, όταν μιλάμε για αγώνα, τη μεγάλη αλύτρωτη μάζα (…). Αυτή που ποθεί μια πατρίδα καλύτερη, αξιοπρεπή και πιο δίκαιη». Και δεν μένει σε αυτό, αλλά το περιγράφει ακόμα πιο αναλυτικά. «Αποκαλούμε λαό, τους 600.000 κουβανούς που είναι χωρίς δουλειά, τους 500.000 εργάτες γης που δουλεύουν 4 μήνες το χρόνο, τους 400.000 βιομηχανικούς εργάτες και μεροκαματιάρηδες που τους λεηλατούν τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τους 100.000 μικροκαλλιεργητές που δουλεύουν μια γη που δεν είναι δικιά τους, τους 30.000 δασκάλους και καθηγητές που πληρώνονται τόσο άσκημα, τους 20.000 μικρέμπορους εξαντλημένους από τα χρέη, τους 10.000 νεαρούς επαγγελματίες, γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι, ζωγράφοι κλπ. που πήραν τα πτυχία τους και βρίσκουν όλες τις πόρτες κλειστές…». Η παραπάνω περιγραφή είναι βαθιά ταξική και ενωτική της πάλης του λαού, ταυτόχρονα.
Από τότε λοιπόν, η ηγεσία της Επανάστασης είχε πολύ ξεκάθαρο το στόχο της. Ο Φερνάντο Μαρτίνες Ερέδια, πριν πεθάνει, στο τελευταίο άρθρο του στο περιοδικό Cuba Socialista, που θα το βρείτε μεταφρασμένο στο blog Prensa Rebelde, με τον τίτλο «Σημεία κλειδιά για το αντιμπεριαλιστικό και αντικαπιταλιστικό κίνημα σήμερα» αναφέρει 13 σημεία ως διδάγματα και παρακαταθήκη του Φιντέλ, χρήσιμα για κάθε επαναστάτη. Αναφέρω ενδεικτικά: Ο Φιντέλ, «ξεκινά από το αδύνατο και το αδιανόητο, και το μετατρέπει σε δυνατότητα, μέσα από τη συνειδητή και οργανωμένη πρακτική, αλλά και την κριτική σκέψη. "Δεν δέχεται ποτέ την ήττα». Επιδεικνύει «αποφασιστικότητα για αγώνα σε οποιαδήποτε κατάσταση». Επιδιώκει «συνεχή επικοινωνία με τον άνθρωπο και τις μάζες, καθημερινά. Δημιουργεί τα εργαλεία και τους πρωταγωνιστές. Και φυσικά το μεγάλο κουβανικό επίτευγμα, ενώνει την εθνική απελευθέρωση με τη σοσιαλιστική επανάσταση.». Γι’ αυτό και ο λαός, ακολούθησε τον Φιντέλ πριν από τις πολιτικές ηγεσίες που πήραν μέρος στον αγώνα.
Ο ίδιος ο Φιντέλ, στο απόσπασμα της εισήγησης στο 1ο Συνέδριο του ΚΚΚ, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η επίθεση στη Μονκάδα χάραξε το δρόμο και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός προγράμματος εθνικής απελευθέρωσης, που άνοιξε την πόρτα για το σοσιαλισμό. Χωρίς τη Μονκάδα δεν θα είχαμε τη νίκη του ’59 και χωρίς το 1868 και το 1895 η Κούβα δεν θα ήταν σήμερα ανεξάρτητη, ούτε και η πρώτη σοσιαλιστική χώρα της Αμερικής». «Σε κάθε στάδιο, εξαγγέλθηκαν οι στόχοι, για τους οποίους το επαναστατικό κίνημα και ο λαός είχαν αποκτήσει την ανάλογη ωριμότητα».
Για όλα τα παραπάνω λοιπόν, μπήκαμε στη διαδικασία εκ νέου μετάφρασής και έκδοσης του βιβλίου αυτού. Στις συνθήκες που ζούμε, συνθήκες ηθικής κρίσης και διάλυσης των λαϊκών δυνάμεων, το βιβλίο αυτό είναι επίκαιρο. Δίνει την αντίληψη του αγώνα και της συγκέντρωσης δυνάμεων. Εν ολίγοις δίνει την αντίληψη για την Επανάσταση. Αντίληψη που είναι ζωντανή στο λαό και την Επαναστατική Κυβέρνηση της Κούβας.
Δεν αποτελεί ιστορία του παρελθόντος. Η Κούβα και σήμερα δέχεται την ολομέτωπη επίθεση του ιμπεριαλισμού. Το εγκληματικό εμπάργκο συνεχίζεται και η ίδια δίνει τον αγώνα αντίστασης και επιβίωσής της στο δρόμο που έχει χαράξει. Και, αν ένα πλατύ κίνημα αλληλεγγύης τη στήριξε και τη στηρίζει σήμερα, είναι γιατί η Κούβα εφάρμοσε την ίδια ανθρωποκεντρική αντίληψη για την Επανάσταση και στη διεθνιστική αλληλεγγύη που προσφέρει σε όλο τον κόσμο. Θα κλείσω με τα λόγια του Χοσέ Μουχίκα σε συνέντευξή του στις 26 Μάη:
«Η Κούβα είναι μια ανεκτίμητη υπόθεση αλληλεγγύης και ταυτόχρονα μια καταγγελία, για αυτό που θα μπορούσε να κάνει ο πλούσιος κόσμος και δεν το κάνει»… «αν άλλες χώρες, με τους πόρους τους, είχαν την πολιτική βούληση που είχε η Κούβα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου