H Κούβα επεκτείνει τη συνεργασία με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα έναντι της εντατικοποίησης του αποκλεισμού

Η Κούβα έχει μια μακροχρόνια σχέση με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP), από το οποίο έχει λάβει υποστήριξη και ανταπόκριση σε φυσικές καταστροφές και άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που έχουν αντιμετωπίσει η χώρα.

Η σχέση αυτή ξεκίνησε το 1963, με μια επιχείρηση έκτακτης ανάγκης που παρείχε βοήθεια στους ανθρώπους που επλήγησαν περισσότερο από τον τυφώνα Φλόρα. 

Το WFP είναι ένας οργανισμός επισιτιστικής βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), ο οποίος υποστηρίζει περισσότερες από 120 χώρες και εδάφη. 

Στο πλαίσιο αυτής της συμμαχίας, υπογράφηκε το 1993 μια βασική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησής μας και του WFP, η οποία εξακολουθεί να ισχύει. Τον Ιούλιο του 2021, το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Προγράμματος ενέκρινε το Στρατηγικό Σχέδιο Χώρας για την Κούβα έως το 2024, το πλαίσιο βάσει του οποίου αναπτύσσεται επί του παρόντος η διμερής σχέση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υποστήριξη του Προγράμματος προς την Κούβα έχει συμπεριλάβει την υλοποίηση έργων στους τομείς της γεωργίας και της παραγωγής τροφίμων, τη δωρεά εισροών για την υποστήριξη των κυβερνητικών προσπαθειών για την αντιμετώπιση των μετεωρολογικών φαινομένων και τη διανομή τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Στο παρελθόν, η Κούβα έχει επίσης συμβάλει στις επιχειρήσεις του WFP με δωρεές ορισμένων εισροών, τις οποίες το Πρόγραμμα έχει κατανείμει στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται.

 Ένα παράδειγμα είναι η ετήσια δωρεά 2.500 τόνων ζάχαρης από το 1996, η οποία έχει βοηθήσει διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο, όπως η Δομινικανή Δημοκρατία, η Τζαμάικα, η Ονδούρα, η Αϊτή, η Αιθιοπία και η Αγκόλα, μεταξύ άλλων.

Η συνολική αξία των συνεισφορών της Κούβας στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ως δωρητής ζάχαρης ανήλθε σε περισσότερα από 8 εκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2009.

Σε ένα πολύπλοκο οικονομικό πλαίσιο, ως αποτέλεσμα των συνδυασμένων επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, των επιπτώσεων των δυσμενών μετεωρολογικών φαινομένων και κυρίως της σκλήρυνσης του οικονομικού, εμπορικού και χρηματοπιστωτικού αποκλεισμού των ΗΠΑ, η χώρα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις στην πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και στις χρηματοπιστωτικές πηγές, γεγονός που επιδεινώθηκε από την άδικη και αυθαίρετη ένταξη της Κούβας στη λίστα των κρατών που υοστηρίζουν την τρομοκρατία.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το σκηνικό και, ταυτόχρονα, λόγω της υψηλής δέσμευσης της κυβέρνησης για την εθνική επισιτιστική ασφάλεια και ενόψει της άριστης κατάστασης των σχέσεων με το Πρόγραμμα, η Κούβα ζήτησε τη συνδρομή του WFP για την αγορά γάλακτος σε σκόνη, ώστε να διασφαλιστεί η προμήθεια των κουβανών παιδιών, η οποία εντάσσεται στην πρακτική της διμερούς σχέσης, της μακροχρόνιας συνεργασίας και των δράσεων που προσδιορίζονται στο Στρατηγικό Σχέδιο Χώρας για την Κούβα έως το 2024.

Ως αποτέλεσμα, έχει εξασφαλιστεί η άφιξη τις επόμενες ημέρες ενός πλοίου από τη Βραζιλία με 375 τόνους γάλακτος σε σκόνη, το οποίο εγγυάται τη διανομή του σε παιδιά ηλικίας από μηδέν έως έξι ετών.

Επιπλέον, 500 τόνοι γάλακτος έχουν συμφωνηθεί με τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο των εξαιρέσεων που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση αυτή για την πώληση ορισμένων προϊόντων στο νησί, με άμεση πληρωμή σε μετρητά, καθώς και 245 τόνοι από τον Καναδά, 500 τόνοι από τη Βραζιλία και 600 τόνοι από άλλους προμηθευτές.

Όπως επιβεβαιώνουν πηγές που συμβουλεύτηκαν τα μέσα ενημέρωσης μας, η Κούβα τηρεί αυστηρά τους δείκτες και τις αρχές ελέγχου και παρακολούθησης της παράδοσης τροφίμων που έχει θεσπίσει το WFP σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες παρακολουθούνται διαρκώς από το Πρόγραμμα, σε συνεργασία με εθνικούς οργανισμούς και ιδρύματα.

Το βασικό καλάθι τροφίμων για τον κουβανικό πληθυσμό περιλαμβάνει την παροχή γάλακτος σε σκόνη σε παιδιά, σε επιδοτούμενες τιμές, από τη γέννηση έως την ηλικία των 6 ετών. Αυτό έχει διασφαλιστεί αδιάλειπτα, ακόμη και στα χρόνια που η εθνική οικονομική κατάσταση ήταν πιο περίπλοκη.

Για την Κούβα, η επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια του πληθυσμού της αποτελεί κρατική προτεραιότητα, η οποία υιοθετείται από νόμους και άλλα κρατικά ντοκουμέντα, όπως ο νόμος για την επισιτιστική και διατροφική κυριαρχία και ασφάλεια (LSSAN) ή το Εθνικό Σχέδιο Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης της Κούβας έως το 2030.

Ωστόσο, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή, καθώς η Κούβα είναι μια χώρα όπου έχουν επιβληθεί μονομερή καταναγκαστικά μέτρα που εμποδίζουν την οικονομική, εμπορική και χρηματοπιστωτική ανάπτυξη, με αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνική ανάπτυξη.

Ως αποτέλεσμα των δημόσιων προγραμμάτων και των πολιτικών που δημιούργησε η κουβανική κυβέρνηση, έχουν σημειωθεί κοινωνικές βελτιώσεις, όπως:

• Το προσδόκιμο ζωής είναι 78 έτη (80 έτη για τις γυναίκες και 76 έτη για τους άνδρες).
• Από τις 189 χώρες και εδάφη που αξιολογήθηκαν το 2019, η χώρα κατέλαβε την 72η θέση στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης και την 65η θέση στον Δείκτη Ανισότητας των Φύλων.
• Στην Κούβα, η φροντίδα της υγείας της μητέρας και του παιδιού βασίζεται στην προτεραιότητα που της αποδίδει το κράτος, στην εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος για τη φροντίδα της υγείας της μητέρας και του παιδιού και στη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας.
• Στην Κούβα, μια αναπτυσσόμενη χώρα, ο δείκτης  γέννησης ελειποβαρών βρεφών φέρεται να είναι κάτω από 7 %, χαμηλότερος από ό,τι στις βιομηχανικές χώρες.
• Το 2021, το ποσοστό  γέννησης ελειποβαρών βρεφών ήταν 6,6%- ωστόσο, εξακολουθεί να αποτελεί επίκαιρο πρόβλημα υγείας. Μεταξύ των σημαντικότερων αποτελεσμάτων είναι η επιβίωση κατά 99,4% έως τα 5 έτη, οι περισσότερες από 10 προγεννητικές εξετάσεις ανά τοκετό, το 5,3% ελειποβαρούς γέννησης, το 99,9% των τοκετών σε ιδρύματα και η πρώτη χώρα που επικύρωσε την εξάλειψη της κάθετης μετάδοσης (από τη μητέρα στο βρέφος)  του HIV και της συγγενούς σύφιλης. 

Οι κύριες προκλήσεις είναι η αύξηση του ποσοστού αποκλειστικού μητρικού θηλασμού, η μείωση της λόγω έλειψης σιδήρου αναιμίας στα παιδιά και τις εγκύους και του παιδικού υπέρβαρου, η πρόληψη των ατυχημάτων και η μείωση της μητρικής θνησιμότητας, του ποσοστού γονιμότητας των εφήβων και των εκούσιων αμβλώσεων.

Τα διδάγματα που αντλήθηκαν περιλαμβάνουν την προτεραιότητα που δίνει το κράτος στην υγεία, την προγραμματική διαχείριση της υγειονομικής περίθαλψης μητέρας και παιδιού, την εγγύηση της καθολικής κάλυψης, τη συστηματική συλλογή πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων, την ενσωμάτωση των τομέων και την κοινωνική συμμετοχή στην υγεία. Η διατήρηση και η βελτίωση των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν θα συμβάλει στην εκπλήρωση της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

 Το δικαίωμα στην τροφή είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα που είναι συνυφασμένο με τα κορίτσια και τα αγόρια, τις γυναίκες και τους άνδρες.

Στη χώρα μας, από τον θρίαμβο της Επανάστασης του 1959, τα παιδιά έχουν βρεθεί στο επίκεντρο πολλών κοινωνικών πολιτικών που αποσκοπούν στην αντιστροφή της κατάστασης αυτής της ηλικιακής ομάδας, ιδίως στις αγροτικές περιοχές. Οι κύριες δράσεις είχαν ως στόχο τη διατήρηση της υγείας και της ευημερίας των παιδιών μέσω της σχέσης μεταξύ τομέων όπως η υγεία, η εκπαίδευση, ο αθλητισμός και η αναψυχή, το εμπόριο, μεταξύ άλλων.

Η εξασφάλιση επαρκούς διατροφής για το σύνολο του πληθυσμού αποτελεί μόνιμο μέλημα του κράτους. Στην Κούβα, παρέχεται στήριξη στις μητέρες για αποκλειστικό θηλασμό με τη χορήγηση 390 ημερών άδειας μητρότητας. Η αμοιβή για τους πρώτους έξι μήνες της γονικής άδειας ανέρχεται στο 80% του μέσου μηνιαίου μισθού του προηγούμενου έτους και για τους επόμενους έξι μήνες στο 50% του μέσου μηνιαίου μισθού.

Η Κούβα έχει υπογράψει διεθνείς συμφωνίες που κατοχυρώνουν το δικαίωμα όλων των ανθρώπων στην υγιεινή διατροφή.

Κατά την περίοδο της πανδημίας COVID 19 και  POST COVID19 (2020-2022), μια εποχή ακραίων παγκόσμιων γεωπολιτικών δυσκολιών, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αύξησε την εχθρότητά της κατά της Κούβας, εμπόδισε την πρόσβαση στην αγορά καυσίμων και υγροποιημένου αερίου, συμπεριέλαβε άδικα την Κούβα στον κατάλογο των χωρών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία, γεγονός που εμποδίζει την κανονική πρόσβαση στους διεθνείς πόρους και τις παγκόσμιες τραπεζικές σχέσεις. Η περιορισμένη πρόσβαση σε ποικίλα, υγιεινά και καλής ποιότητας τρόφιμα αποτελεί πρόκληση.

Η Κούβα είναι ένα μικρό νησιωτικό αναπτυσσόμενο κράτος που πλήττεται από ακραία υδρομετεωρολογικά φαινόμενα και την κλιματική αλλαγή, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά τα συστήματα διατροφής- δημιουργούν μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές τροφίμων και το παγκόσμιο εμπόριο.

Η χώρα βασίζεται στα έσοδα από τις εξαγωγές της σε μετατρέψιμο νόμισμα, τα οποία έχουν μειωθεί σημαντικά λόγω των επιπτώσεων του COVID19 και των μονομερών καταναγκαστικών μέτρων των ΗΠΑ κατά της Κούβας.

Η χώρα υποστηρίζεται από το Αναπτυξιακό Σύστημα των Ηνωμένων Εθνών. Διαθέτει προγράμματα συνεργασίας με  το UNCEF, το UNFPA, το UNDP, το FAO, το WHO-PAHO, το IFAD και το WFP.  

Όπως έχει αναγνωριστεί δημοσίως, η Κούβα είναι ευγνώμων για την υποστήριξη του WFP σε θέματα υψηλής προτεραιότητας για τη χώρα, όπως η εφαρμογή σε εθνικό και τοπικό επίπεδο του νόμου για τη διατροφική κυριαρχία και την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια, καθώς και για τη διατροφική εκπαίδευση.

Επαναβεβαιώνει επίσης τη βούλησή της να συνεχίσει να επεκτείνει τη συνεργασία με το Πρόγραμμα και να προωθήσει το κλίμα κατανόησης και αμοιβαίου σεβασμού που επικρατεί στις διμερείς σχέσεις όλα αυτά τα χρόνια.

Por: Oscar Figueredo Reinaldo

Cubadebate