La Universidad de la Habana

Αβάνα, 3 Οκτώβρη 2013

Παρά το γεγονός ότι το Σεπτέμβριο είχαμε περισσότερη ζέστη από  Αύγουστο και Ιούλιο, την Δευτέρα 2 Σεπτέμβρη η Αβάνα «γύρισε διακόπτη».  Το χαλαρό καλοκαιρινό κλίμα εξαφανίστηκε από τους δρόμους και ξαφνικά είχες την αίσθηση ότι η αυξήθηκε η ταχύτητα της πόλης. Η αιτία απλή και αναμενόμενη, ξεκίνησε η νέα σχολική χρονιά. Σε μια χώρα με πληθυσμό περίπου 11 εκατομμύριων κάθονται στα θρανία πάνω από 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, χώρια οι δάσκαλοι και καθηγητές τους.

Ξεκινώντας κι εμείς στις 8 το πρωί για το Πανεπιστήμιο, αντικρίσαμε στους δρόμους μια άλλη Αβάνα. Χιλιάδες, κυριολεκτικά, μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές -οι του δημοτικού και του γυμνασίου με τις χαρακτηριστικές στολές τους-  κατευθύνονταν στα σχολεία τους. Η πόλη βούιζε από τις παιδικές φωνές στους δρόμους, στα προαύλια των σχολείων, στα σπίτια.  Τα μαθήματα τελειώνουν στις 4 το απόγευμα για τους μαθητές του δημοτικού, που γυρίζουν σπίτια τους φαγωμένοι και διαβασμένοι. «Απαγορεύεται» να διαβάσουν στο σπίτι πάνω από μια ώρα το απόγευμα, κι αυτή για να τελειώσουν ότι δεν πρόλαβαν μέχρι τις 4. Είχαμε ήδη μία γενική αίσθηση για το εκπαιδευτικό σύστημα της Κούβας, όμως πριν καν φτάσουμε  στο Πανεπιστήμιο  αυτή μας η αίσθηση είχε μεταλλαχθεί. Η εκπαίδευση μοιάζει να είναι  αυτό που λειτουργεί καλύτερα από όλα στην χώρα.  Ευτυχώς δεν χρειάστηκε να έχουμε αντίστοιχη προσωπική εμπειρία για το σύστημα υγείας, που κατά γενική ομολογία δουλεύει επίσης ρολόι, για να κάνουμε την σύγκριση.

Στο Πανεπιστήμιο παρακολουθούμε μαθήματα εκμάθησης της ισπανικής γλώσσας για ξένους, έχοντας μία βάση γνώσεων της γλώσσας. Το πρώτο που κάναμε ήταν να δώσουμε ένα απλό τεστ για να διαπιστώσουν το επίπεδό μας   και να μας κατατάξουν στα 5 επίπεδα σπουδών που έχουν για την γλώσσα. Τα μαθήματα είναι καθημερινά 9 – 12.30, δύο διδακτικές ώρες της 1,5 ώρας με μισή ώρα διάλειμμα. Απαιτείται το λιγότερο 2 ώρες μελέτης το απόγευμα για να βγουν οι εργασίες της επόμενης μέρας. Έτσι η μαθησιακή επαφή με την γλώσσα είναι διαρκής και βασική ημερήσια απασχόληση.

Συνολικά είμαστε γύρω στους 40 φοιτητές στο τμήμα εκμάθησης ισπανικών. Η τάξη μου είχε 6 φοιτητές και 2 καθηγήτριες που εναλλάχθηκαν στην μέση του μήνα. Ο λόγος που γίνεται η εναλλαγή των καθηγητών, όπως μας εξήγησαν, είναι πρώτο για να έχουμε πιο πολύπλευρη επαφή με το διδακτικό προσωπικό και δεύτερο, γιατί ένας μόνο καθηγητής δεν μπορεί να προετοιμάσει και να διδάξει τις 80 ώρες του μήνα. Μαζί με μένα λοιπόν, μία Αϊτινή που θα σπούδαζε ιατρική, μία Ουγκαντέζα,   και μία Σκωτσέζα. Επίσης μία Αγγλίδα και μία Γερμανίδα που θα έκαναν μόνο το πρόγραμμα των 80 ωρών του μήνα και θα γύριζαν στις χώρες τους. 

Εκτός από το βασικό βιβλίο, μας έδωσαν  και ένα δεύτερο, βοηθητικό,  σε ηλεκτρονική μορφή (pdf). Στην τάξη υπήρχε επίσης κομπιούτερ και οθόνη τηλεόρασης και  ένα μεγάλο μέρος της ύλης διδασκόταν με οπτικοακουστικά μέσα. Από την πρώτη στιγμή μιλάγαμε μεταξύ μας και με τις καθηγήτριες μόνο ισπανικά. Εκτός από τα οπτικοακουστικά μέσα το πρόγραμμα περιελάμβανε και μερικές επισκέψεις σε χαρακτηριστικά σημεία της πόλης και σε ένα μουσείο, πράγμα που που μας έδινε την δυνατότητα συνομιλίας σε πραγματικές συνθήκες στο δρόμο. Όμως και τα κείμενα που κάναμε, βοηθούσαν να γνωρίσουμε την κουλτούρα, τον πολιτισμό, και γενικά την κουβανική πραγματικότητα.  Στα τμήματα των 2 ανώτερων επιπέδων, αυτό (κείμενα) γίνονται σε πολύ μεγαλύτερη έκταση.

Οργανώθηκε επίσης μέσα στο μήνα ένας μίνι εορτασμός των γενεθλίων (φωτο) δύο από εμάς και της μιας καθηγήτριας. Όλα αυτά δεν ήταν τελικά καθόλου  τυχαία, ήταν μέσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με στόχο να μας ξεκλειδώσουν την γλώσσα. Στο τέλος του μήνα, το τελικό διαγώνισμα (προφορικά και γραπτά) το διεκπεραίωσαν και οι 2 καθηγήτριες μαζί και μας βαθμολόγησαν με κλίμακα 1-5. Όσοι συνεχίσουν τον επόμενο μήνα, θα δώσουν νέο τεστ για την κατάταξή τους σε επίπεδο και ο νέος κύκλος θα είναι πάλι μηνιαίος.

Κάπως έτσι είναι το πρόγραμμα εκμάθησης της ισπανικής γλώσσας στο πανεπιστήμιο της Αβάνας. Σε όποιον το σκέφτεται το συνιστούμε ανεπιφύλακτα, ακόμα και για ένα μήνα μόνο, αν μπορεί να αντέξει να είναι στην Κούβα για λίγο μόνο καιρό και να τον αφιερώσει σε σπουδές και διάβασμα.  Το συνιστούμε ακόμα και σε όσους ξέρουν καλά ισπανικά και θέλουν να προσεγγίσουν την κουβανική version της γλώσσας ή να προσθέσουν στους τίτλους σπουδών τους και έναν τίτλο εξειδίκευσης στη γλώσσα, του Πανεπιστημίου  της Αβάνας.