“Οι εξελίξεις στην οικονομία στην Κούβα δημιουργούν εύλογα προβληματισμό, καθώς ενισχύουν την παρουσία του κεφαλαίου και αδυνατίζουν τη σοσιαλιστική ιδιοκτησία, τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής. Γνωστή είναι η αρνητική εμπειρία των «μεταρρυθμίσεων» που είχαν εφαρμοστεί τις δεκαετίες του 1960 και 1970 στην ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες και το πως αυτές συνέβαλαν στις αντεπαναστατικές ανατροπές της δεκαετίας του 1990, όπως και της ισχυροποίησης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην Κίνα, που δημιούργησε τεράστιες κοινωνικές ανισότητες.”, αναφέρει η προτελευταία παράγραφος ανυπόγραφου κειμένου του Ριζοσπάστη με τον κατά τα άλλα αθώο τίτλο “Κούβα – Εθνοσυνέλευση: Έλεγχος και απολογισμός του πρώτου εξαμήνου”. Υπό αυτή την έννοια, ήταν συνεπέστερος - ως προς το περιεχόμενο - ο τίτλος που χρησιμοποίησαν ορισμένα μπλογκ και σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα (Οι εξελίξεις στην οικονομία στην Κούβα δημιουργούν εύλογα προβληματισμό) αναπαράγοντας το άρθρο του “Ρ”.
Το εν λόγω εμβόλιμο σχόλιο λοιπόν, σε μόλις 75 λέξεις, επαναλαμβάνει την γνωστή θέση για τον κίνδυνο του επερχόμενου καπιταλισμού στην Κούβα (θέση που υιοθέτησε και το 20ο Συνέδριο του ΚΚΕ), μας περνάει από τις δεκαετίες του 60-70 στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, μας φτάνει στην πτώση του τη δεκαετία του 90 και καταλήγει στην Κίνα του σήμερα. Πρόκειται για το πιο γρήγορο διεθνές πολιτικό "100αρι" που δεν εξυπηρετεί βέβαια καμιά ανάγκη ανάλυσης ή απόδειξης, αλλά αποκλειστικά την ανάγκη της παρεμπιπτόντως ζύμωσης.
Η αλήθεια είναι ότι γύρω από αυτά τα ζητήματα διεξάγεται μεγάλη συζήτηση εδώ και δεκαετίες. Κανείς εδώ όμως δεν ασχολήθηκε με τις κουβανικές θέσεις σε αυτήν,π.χ την δεκαετία του 60 -70, που αναφέρει το άρθρο. Αντίθετα, η Κούβα μπήκε ορμητικά στη συζήτηση της ευρωπαϊκής αριστεράς όχι όταν πάρθηκαν στην Κούβα τα πρώτα μέτρα τέτοιου χαρακτήρα, την δεκαετία του 90 στην "Ειδική Περίοδο", αλλά όταν η κρίση επικαιροποίησε τα δικά της αδιέξοδα, ανεπάρκειες, αποτυχίες και ήττες.
Τότε επιλέχτηκε το οχυρό της ιδεολογίας και η αναζήτηση των αιτιών της εσωτερικής κατάρρευσης εστιάστηκε αποκλειστικά στα προβλήματα των άλλων, εν προκειμένω στην πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και στην συνέχεια στην επικείμενη πτώση των χωρών που επέζησαν. Κάτι σαν τη γνωστή διαφήμιση "παστίλιες για τον πόνο του άλλου".
Παρ' όλα αυτά, η συζήτηση και η ανησυχία ποτέ δεν έβλαψαν κανέναν, αντίθετα, η καταστολή της, όπως έχει δείξει η πλούσια εμπειρία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος (ΔΚΚ) υπήρξε πηγή πολλών δεινών, αν όχι όλων. Εξ άλλου, αυτή διεξάγεται τα τελευταία χρόνια - έστω με τη μορφή “διαρροών” και “ανησυχίας”, όσο αφορά την Κούβα - και από την ηγεσία του ΚΚΕ. Σε αυτή την συζήτηση λοιπόν έχουν γραφτεί πολλά, έχουν ειπωθεί πολύ περισσότερα, έχουν υπονοηθεί ακόμα πιο πολλά και κάποιοι έχουν πάρει καθαρή θέση.
Όμως, ας μη γελιόμαστε. Η κριτική δεν αφορά το ένα ή το άλλο οικονομικό μέτρο. Εξ άλλου, μέσα στην ίδια την Κούβα, απολύτως λογικά, αυτά συζητιόνται πολύ περισσότερο και πιο ουσιαστικά. Αντίθετα, η πραγματική θέση που τεχνηέντως ζυμώνεται μέσω της “εύλογης ανησυχίας” είναι ότι η κουβανική ηγεσία, έχει κυλίσει στον οπορτουνισμό, έχει συμβιβαστεί με τον ιμπεριαλισμό και διολισθαίνει σε μια σταδιακή κινεζοποίηση της Κούβας, τόσο στην οικονομία, όσο και στην ιδεολογία.
Αυτό όμως δεν έχει τα κότσια να το διατυπώσει καθαρά κανένας από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ , όπως βλέπουμε να κάνει όσοι στοιχειωδώς παρακολουθούμε το ΔΚΚ, σε πολλές άλλες περιπτώσεις ΚΚ άλλων χωρών. Τους λόγους γι αυτό μπορούμε να τους φανταστούμε. Τόσο η κουβανική, όσο και η ελληνική ηγεσία έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, το οποίο προσθέτει το ειδικό του βάρος στην όποια θέση διατυπώνεται.
Ας μείνουμε όμως εδώ, γιατί και αυτή η συζήτηση έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Η θέση που διατυπώνεται για την Κούβα δεν είναι απλά λάθος εκτίμηση, συνδέεται διαλεκτικά με το σύνολο της στρατηγικής και της τακτικής, την θέση για τον ιμπεριαλισμό, την κρίση, την πολιτική τακτική κ.α.
Όσο αφορά το μέλλον του σοσιαλισμού στην Κούβα, τα επιχειρήματα έχουν χιλιοειπωθεί εκατέρωθεν και είναι σίγουρο ότι θα ξαναειπωθούν. Εδώ θα αρκεστούμε σε κάτι που είπε κάποιος σε μια αντίστοιχη συζήτηση - και είχε δίκιο - ότι “με 75% του προϋπολογισμού σε παιδεία, υγεία και κοινωνικές δαπάνες, καπιταλισμός δεν χτίζεται πουθενά”.
Το εν λόγω εμβόλιμο σχόλιο λοιπόν, σε μόλις 75 λέξεις, επαναλαμβάνει την γνωστή θέση για τον κίνδυνο του επερχόμενου καπιταλισμού στην Κούβα (θέση που υιοθέτησε και το 20ο Συνέδριο του ΚΚΕ), μας περνάει από τις δεκαετίες του 60-70 στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, μας φτάνει στην πτώση του τη δεκαετία του 90 και καταλήγει στην Κίνα του σήμερα. Πρόκειται για το πιο γρήγορο διεθνές πολιτικό "100αρι" που δεν εξυπηρετεί βέβαια καμιά ανάγκη ανάλυσης ή απόδειξης, αλλά αποκλειστικά την ανάγκη της παρεμπιπτόντως ζύμωσης.
Η αλήθεια είναι ότι γύρω από αυτά τα ζητήματα διεξάγεται μεγάλη συζήτηση εδώ και δεκαετίες. Κανείς εδώ όμως δεν ασχολήθηκε με τις κουβανικές θέσεις σε αυτήν,π.χ την δεκαετία του 60 -70, που αναφέρει το άρθρο. Αντίθετα, η Κούβα μπήκε ορμητικά στη συζήτηση της ευρωπαϊκής αριστεράς όχι όταν πάρθηκαν στην Κούβα τα πρώτα μέτρα τέτοιου χαρακτήρα, την δεκαετία του 90 στην "Ειδική Περίοδο", αλλά όταν η κρίση επικαιροποίησε τα δικά της αδιέξοδα, ανεπάρκειες, αποτυχίες και ήττες.
Τότε επιλέχτηκε το οχυρό της ιδεολογίας και η αναζήτηση των αιτιών της εσωτερικής κατάρρευσης εστιάστηκε αποκλειστικά στα προβλήματα των άλλων, εν προκειμένω στην πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και στην συνέχεια στην επικείμενη πτώση των χωρών που επέζησαν. Κάτι σαν τη γνωστή διαφήμιση "παστίλιες για τον πόνο του άλλου".
Παρ' όλα αυτά, η συζήτηση και η ανησυχία ποτέ δεν έβλαψαν κανέναν, αντίθετα, η καταστολή της, όπως έχει δείξει η πλούσια εμπειρία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος (ΔΚΚ) υπήρξε πηγή πολλών δεινών, αν όχι όλων. Εξ άλλου, αυτή διεξάγεται τα τελευταία χρόνια - έστω με τη μορφή “διαρροών” και “ανησυχίας”, όσο αφορά την Κούβα - και από την ηγεσία του ΚΚΕ. Σε αυτή την συζήτηση λοιπόν έχουν γραφτεί πολλά, έχουν ειπωθεί πολύ περισσότερα, έχουν υπονοηθεί ακόμα πιο πολλά και κάποιοι έχουν πάρει καθαρή θέση.
Όμως, ας μη γελιόμαστε. Η κριτική δεν αφορά το ένα ή το άλλο οικονομικό μέτρο. Εξ άλλου, μέσα στην ίδια την Κούβα, απολύτως λογικά, αυτά συζητιόνται πολύ περισσότερο και πιο ουσιαστικά. Αντίθετα, η πραγματική θέση που τεχνηέντως ζυμώνεται μέσω της “εύλογης ανησυχίας” είναι ότι η κουβανική ηγεσία, έχει κυλίσει στον οπορτουνισμό, έχει συμβιβαστεί με τον ιμπεριαλισμό και διολισθαίνει σε μια σταδιακή κινεζοποίηση της Κούβας, τόσο στην οικονομία, όσο και στην ιδεολογία.
Αυτό όμως δεν έχει τα κότσια να το διατυπώσει καθαρά κανένας από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ , όπως βλέπουμε να κάνει όσοι στοιχειωδώς παρακολουθούμε το ΔΚΚ, σε πολλές άλλες περιπτώσεις ΚΚ άλλων χωρών. Τους λόγους γι αυτό μπορούμε να τους φανταστούμε. Τόσο η κουβανική, όσο και η ελληνική ηγεσία έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, το οποίο προσθέτει το ειδικό του βάρος στην όποια θέση διατυπώνεται.
Ας μείνουμε όμως εδώ, γιατί και αυτή η συζήτηση έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Η θέση που διατυπώνεται για την Κούβα δεν είναι απλά λάθος εκτίμηση, συνδέεται διαλεκτικά με το σύνολο της στρατηγικής και της τακτικής, την θέση για τον ιμπεριαλισμό, την κρίση, την πολιτική τακτική κ.α.
Όσο αφορά το μέλλον του σοσιαλισμού στην Κούβα, τα επιχειρήματα έχουν χιλιοειπωθεί εκατέρωθεν και είναι σίγουρο ότι θα ξαναειπωθούν. Εδώ θα αρκεστούμε σε κάτι που είπε κάποιος σε μια αντίστοιχη συζήτηση - και είχε δίκιο - ότι “με 75% του προϋπολογισμού σε παιδεία, υγεία και κοινωνικές δαπάνες, καπιταλισμός δεν χτίζεται πουθενά”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου