Λίγη ιστορία (1/2)

Η Κούβα είναι η δεύτερη  γη που ανακάλυψε ο Χριστόφορος Κολόμβος στις 27 Οκτώβρη του 1492, όταν αποβιβάστηκε σε μια ακτή  της παλιάς επαρχίας Oriente (σημερινό Σαντιάγκο, Μπαγιάμο, Ολγίν).

Όταν ήρθαν οι ισπανοί κατοικούσαν στο έδαφος του νησιού, τρείς ομάδες ιθαγενών με χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης. Μεταξύ τους υπήρχαν διαφορετικές κουλτούρες, και από ορισμένους ιστορικούς ονομάστηκαν: Taynos, Siboneyes (Ciboneyes) και Guanajatabeyes. Ήταν ένας λαός φιλόξενος, εργατικός και ειρηνικός.

Η κατάκτηση ξεκίνησε το 1510  από τον Diego Velazquez ο οποίος κατέλαβε όλο το έδαφος του νησιού, υποτάσσοντας τους indios, τους οποίους «εκχριστιάνισε» επιβάλλοντας την καθολική θρησκεία. Ταυτόχρονα, ερευνώντας αν υπήρχε χρυσός  ίδρυσε  και τα πρώτα έξι χωριά.

Παρά τον ειρηνικό χαρακτήρα των ιθαγενών, η κατάκτηση χαρακτηρίστηκε από αδικαιολόγητες και απάνθρωπες καταχρήσεις και εγκλήματα που προκάλεσαν την εξέγερση κάποιων από αυτούς.   

Στα πρώτα σαράντα χρόνια της αποικιοκρατίας, ο ιθαγενής πληθυσμός πρακτικά εξοντώθηκε.  Αυτό ήταν που τους έκανε να ψάχνουν για νέα εργατικά χέρια και άρχισε η εισαγωγή αφρικανών σκλάβων για να χρησιμοποιηθούν σαν εργατική δύναμη.

Στα τέλη του 16ου αιώνα, με την εγκατάσταση των πρώτων παραγωγικών μονάδων ζάχαρης αυξήθηκε σημαντικά  και η άφιξη σκλάβων. Οι μαύροι ήταν η πιο εκμεταλλευόμενη και κακομεταχειριζόμενη τάξη  των κατοίκων του νησιού και όλες οι εκδηλώσεις δυσαρέσκειας συντρίφτηκαν βίαια από τους ισπανούς.

Κατά τον 18ο αιώνα  είχαν δημιουργηθεί οι αντιθέσεις ανάμεσα στους γεννημένους στην Κούβα  (Criollos)  και στους Ισπανούς. Πραγματοποιήθηκε η πρώτη  αγροτική εξέγερση από τους vagueros (γελαδάρηδες) και άλλες εκδηλώσεις δυσαρέσκειας.

Η ισπανική κυβέρνηση άρχισε να αποφεύγει να αναθέτει στους πολίτες σημαντικά πολιτικά και στρατιωτικά καθήκοντα.  Καταλάβαιναν πια, ότι οι αυτόχθονες είχαν αρχίσει να αισθάνονται διαφορετικά από τους ιβηροισπανούς. Στα τέλη του αιώνα   διαμορφωνόταν ήδη  ένα αίσθημα εθνικής συνείδησης.

Έτσι, στα πρώτα χρόνια των αρχών του 19^ου αιώνα, αρχίζουν να αποκτούν το δικά τους χαρακτηριστικά τα τρία ρεύματα  που θα χαρακτήριζαν τους πολιτικούς αγώνες όλου του αιώνα: To  ρεύμα των μεταρρυθμίσεων (refosmismo), το ρεύμα της προσάρτησης (anexionismo) και το ρεύμα της ανεξαρτησίας (independentismo).  Θα οργανώνονταν επίσης οι πρώτες αυθόρμητες αντιδράσεις των σκλάβων που διαμόρφωσαν ένα νέο κοινωνικό ρεύμα, αυτό της κατάργησης της δουλείας (abolicionismo).

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αρχίζουν οι συνωμοτικές δραστηριότητες. Στις 10 Οκτώβρη του 1868 άρχισε ο πρώτος πόλεμος για την εθνική ανεξαρτησία που διήρκεσε δέκα χρόνια (1878). Tον ξεκίνησε ο Carlos Manuel de Céspedes  στην “La Demajagua”*  , στην φυτεία του κοντά στο Μπαιάμο διακηρύσσοντας την ανεξαρτησία.

Ο Carlos Manuel de Céspedes, o Ignacio Agramonte και ο δομινικάνος Maximo Gómez ήταν οι πιο εξέχουσες προσωπικότητες αυτού του πρώτου πολέμου που τελείωσε με μια ειρήνη χωρίς ανεξαρτησία, αλλά που αποτέλεσε σταθμό στο κίνημα της ανεξαρτησίας. Κατά την διάρκεια αυτού του αγώνα εδραιώθηκε η κουβανική εθνική συνείδηση, καταργήθηκε η δουλεία στις εμπόλεμες ζώνες και οι χειραφετημένοι σκλάβοι πήραν μέρος  στον πόλεμο. Οικοδομήθηκαν οι προϋποθέσεις για την συνένωση των στοιχείων της κουβανικής εθνικότητας: των λευκών criollos και των μαύρων.

αύριο η συνέχεια

* O Carlos Manuel de Céspedes, ήταν «τσιφλικάς», μορφωμένος στην Ευρώπη  και ξεκινώντας τον πόλεμο απελευθέρωσε όλους τους σκλάβους και έκαψε την φυτεία του για να μην πέσει στα χέρια των Ισπανών.

- Το κείμενο περιλαμβάνεται στο βιβλίο του επιπέδου avanzado του τμήματος εκμάθησης της ισπανικής γλώσσας  για ξένους στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας.