Ποιος καθορίζει την τιμή του δολαρίου στην Κούβα ;

 Ο οικονομικός πόλεμος που πολλοί δεν βλέπουν

Το απόγευμα της 3ης Αυγούστου 2022 σηματοδότησε μια σημαντική στιγμή για την κουβανική οικονομία. Χιλιάδες πολίτες συντονίστηκαν  σε μια από τις πιο πολυαναμενόμενες εκπομπές της Mesa Redonda,  όπου ανακοινώθηκε το άνοιγμα μιας επίσημης αγοράς για την αγορά ξένου συναλλάγματος, με κεντρική ισοτιμία 120 πέσος ανά δολάριο, πολύ πάνω από την ιστορική επίσημη ισοτιμία 24 x 1 και κοντά στη λεγόμενη τιμή του δρόμου.

Με αυτό το βήμα το κράτος προσπάθησε να ανταγωνιστεί την άτυπη αγορά συναλλάγματος, η οποία ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία, της παράλυσης του τουρισμού και του οικονομικού αποκλεισμού που επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι επιπτώσεις του οποίου γίνονται άμεσα αισθητές στις τσέπες του πληθυσμού.

Στην Κούβα, το πιο συχνό σημείο αναφοράς για την αξία του ξένου νομίσματος δεν είναι ένα ανταλλακτήριο συναλλάγματος ή ένα τραπεζικό ίδρυμα, αλλά ένας δικτυακός τόπος: Το  El Toque , ένα ψηφιακό μέσο που εδρεύει εκτός του νησιού και δημοσιεύει καθημερινά μια άτυπη ισοτιμία για το δολάριο, το ευρώ, το MLC και άλλα νομίσματα.

Το El Toque παρουσιάζεται ως «ανεξάρτητο» μέσο ενημέρωσης, αλλά το ιστορικό του αποκαλύπτει στενούς δεσμούς με ξένες υπηρεσίες και πηγές χρηματοδότησης που συνδέονται με την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

 

Buenos días, esta es la actualización de tasas de mercado informal de divisas en Cuba para el 09/07/2025

Imagen 1. Tasa representativa del mercado informal (elTOQUE)

EUR: 425.00 CUP | 1.77 MLC | 1.10 USD
USD: 385.00 CUP | 1.60 MLC
MLC: 240.00 CUP | 0.62 USD

Imagen 2. Tasa… pic.twitter.com/Gc4fT7ZmC6

— El Toque (@eltoquecom) July 9, 2025

Μέσω των κοινωνικών δικτύων της, η El Toque «ενημερώνει» την κατάσταση του ξένου συναλλάγματος σε τιμές δρόμου.

Στους χορηγούς του περιλαμβάνονται η USAID, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το Freedom House και το National Endowment for Democracy (NED), φορείς που έχουν χρηματοδοτήσει ιστορικά προγράμματα με στόχο την προώθηση της πολιτικής αποσταθεροποίησης σε χώρες με κυβερνήσεις που δεν είναι ευθυγραμμισμένες με την Ουάσινγκτον.

Το El Toque δεν ενημερώνει μόνο, αλλά και επηρεάζει. Σε ένα σκηνικό οικονομικής κρίσης και έλλειψης συναλλάγματος, ο έλεγχος της πληροφορίας σχετικά με τη συναλλαγματική ισοτιμία σημαίνει τον έλεγχο ενός βασικού μοχλού της εθνικής οικονομίας.

Από το 2020, μετά την ανακοίνωση των πωλήσεων σε  MLC  στα κουβανικά καταστήματα - ένα ηλεκτρονικό νόμισμα που συνδέεται με το δολάριο και άλλα ξένα νομίσματα - δημιουργήθηκε μια αγορά δρόμου για την αγορά και την πώλησή του. Η τιμή του MLC έγινε καθοριστική, όχι μόνο για τον πληθυσμό που έχει πρόσβαση σε βασικά αγαθά σε αυτά τα καταστήματα, αλλά και για τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος εξαρτάται από αυτό το νόμισμα για τις προμήθειες.

Τότε ήταν που το  El Toque άρχισε να δημοσιεύει τη δική του «συναλλαγματική ισοτιμία», έναν μέσο όρο που υπολογίζεται από αναρτήσεις σε ιστότοπους όπως το Revolico, το Facebook ή το Telegram. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός αυτός έπαψε να είναι μια απλή αναφορά για να γίνει ο αριθμός που υπαγορεύει τον καθημερινό οικονομικό παλμό, σε σημείο που έμποροι, αγοραστές και πωλητές τον χρησιμοποιούν ως την επίσημη τιμή, ακόμη και πάνω από εκείνη που ορίζει το κουβανικό κράτος.

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούργιο. Κάτι παρόμοιο συνέβη στη Βενεζουέλα με την πλατφόρμα Dólar Today, η οποία γεννήθηκε το 2010 από το έδαφος των ΗΠΑ και διοικείται από αντιπάλους της μπολιβαριανής κυβέρνησης. Όπως και το El Toque, ξεκίνησε ως υποτιθέμενη πηγή πληροφόρησης, δημοσιεύοντας το «παράλληλο δολάριο» από ανταλλακτήρια στην Κολομβία.

Με την πάροδο του χρόνου, ο ιστότοπος σταμάτησε να αντανακλά την αγορά και άρχισε να την υπαγορεύει. Το 2016, το BBC ανέφερε ότι ενώ το κράτος της Βενεζουέλας όριζε την ισοτιμία στα 10 μπολίβαρ για το δολάριο, το Dólar Today τη δημοσίευε στα 1.000. Ο ρόλος του ήταν τόσο καθοριστικός στην οικονομική αποσταθεροποίηση που η κυβέρνηση της Βενεζουέλας κατέθεσε μήνυση για οικονομική κυβερνοτρομοκρατία.

Παρά τις καταγγελίες της μποολιβαριανής κυβέρνησης με στόχο  τον περιορισμό των τρομοκρατικών ενεργειών της πλατφόρμας Dólar Today, μέχρι το 2024 εξακολουθούσαν να διατηρούν δραστηριότητες σχετικές με την ανταλλαγή νομισμάτων στη Βενεζουέλα.

Η λογική είναι απλή: αν ένας ιστότοπος καθιερωθεί ως αξιόπιστη πηγή για τον προσδιορισμό της συναλλαγματικής ισοτιμίας, έχει τη δύναμη να την αυξάνει ή να τη μειώνει κατά βούληση, εξαπολύοντας άμεσες συνέπειες στον πληθωρισμό, τις τιμές, την αγοραστική δύναμη των μισθών και, τελικά, την πολιτική σταθερότητα της χώρας.

Σήμερα, το El Toque βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο αυτής της διαδικασίας: αποτελεί ήδη τακτική και καθημερινή αναφορά. Η εξέλιξή του σε μια οντότητα που επιβάλλει την μιντιακή ισοτιμία  αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για την οικονομική κυριαρχία της Κούβας.

Εν τω μεταξύ, η χώρα αντιμετωπίζει μια σύνθετη οικονομική καταιγίδα: ανάκαμψη του τουρισμού, ύφεση των εξαγωγών, ενεργειακή κρίση, παγκόσμιες υλικοτεχνικές δυσκολίες και εντεινόμενος αποκλεισμός.

Εν μέσω αυτού του σεναρίου, το να αφήνουμε την τιμή του δολαρίου, μια βασική μεταβλητή, να υπαγορεύεται από έναν παράγοντα που χρηματοδοτείται από τους ίδιους ανθρώπους που επιβάλουν τον αποκλεισμό στη χώρα, δεν είναι μόνο επικίνδυνο, αλλά και στρατηγικά απαράδεκτο.

Πέρα από την τεχνική συζήτηση για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, αυτό που διακυβεύεται είναι η οικονομική κυριαρχία του έθνους. Το να επιτραπεί σε έναν ιστότοπο να γίνει αυτός που καθορίζει την ισοτιμία της αξίας του εθνικού νομίσματος ισοδυναμεί με εκχώρηση πολιτικής εξουσίας και παραίτηση από τον έλεγχο μιας από τις πιο ευαίσθητες μεταβλητές για κάθε οικονομία.

 

 

Quién fija el precio del dólar en Cuba? La guerra financiera que muchos no ven - teleSUR