27 Δεκεμβρίου 2015

Βενεζουέλα, κάποια δεύτερα συμπεράσματα (1/3)

Με αφορμή τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα στη Βενεζουέλα (δευτερευόντως και στην “πατρίδα του ελικοπτέρου” Αργεντινή) η Λατινική Αμερική μπαίνει και πάλι από το παράθυρο στην Ελλάδα της γενικευμένης καπιταλιστικής κρίσης. Περιέργως, ενώ στη χώρα καταρρέουν ακόμα και τα μπάζα από τις προηγούμενες καταρρεύσεις, όλοι βρίσκουν κάποιο λόγο για πανηγυρισμούς ή δικαίωση, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Πρώτοι και καλύτεροι, οι γνωστοί εντολοδόχοι, δημοσιογραφίσκοι της συμφοράς, μετά οι κοινοβουλευτικοί μας γίγαντες, και βέβαια, οι πολιτικοί μας “ηγέτες” που ζουν εδώ και χρόνια με το σύνδρομο του αργεντίνικου ελικοπτέρου που φυγαδεύει τον πρόεδρο από την ταράτσα. Και μέσα σε αυτή την ωραία ατμόσφαιρα, πως να ξεχάσουμε και την κωμική φιγούρα της συριζαίας βουλευτού, που εκπροσωπώντας τον Έλληνα πρωθυπουργό (παρουσία του Προέδρου Κορέα και των αντιπροέδρων Κούβας και Βενεζουέλας) δήλωνε τον περασμένο Ιούνιο στη Σύνοδο των Λαών στις Βρυξέλλες ότι «η Ελλάδα είναι η Βενεζουέλα της Ευρώπης»!! (…πέρασε και δεν ακούμπησε, και η Ελλάδα, και ο ΣΥΡΙΖΑ και η “βουλεύτρια”).



Η Λατινική Αμερική είναι εδώ λοιπόν, από τότε που στις αρχές της κρίσης ο πάλαι ποτέ Καρατζαφέρης, εξέφρασε τον φόβο “να μην γίνουμε η Κούβα της Μεσογείου”. Η ιστορία πήρε την γλυκιά της εκδίκηση δικαιώνοντας το παλαιό σύνθημα του γέρου Καραμανλή: “Aνήκομεν εις την Δύσην” (βλ. ΗΠΑ, Ευρώπη & Σια), καθώς οι λαοί που αγωνίζονται, βρήκαν σήμερα τη δική τους Δύση στο Νότο της αμερικάνικης ηπείρου.

Ωστόσο, όσο απλοϊκό και αυθαίρετο είναι το συμπέρασμα ότι ο φασισμός και οι δουλικές στις ΗΠΑ δυνάμεις ξαναγυρίζουν στη Λατινική Αμερική και ειδικότερα στη Βενεζουέλα, άλλο τόσο ανεπαρκές είναι να μείνουμε στο συμπέρασμα ότι η Μπολιβαριανή Επανάσταση προηγείται 16-2 στις εκλογικές αναμετρήσεις με τη δεξιά και ότι ακόμα και ο Τσάβες έχασε μια εκλογική μάχη.

Τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα απ ότι φαίνονται στη Βενεζουέλα, στη Λατινική Αμερική και σε όλο τον κόσμο. Σε γενικές γραμμές, είναι κατ’ αρχήν τ’ αντίθετα από όπως μας τα δείχνουν.


Η ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Προσεγγίζοντας κατ’ αρχήν την οικονομική βάση της κατάστασης, είναι προφανές ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στοχεύει στο χτύπημα χωρών όπως η Ρωσία και η Βενεζουέλα, και αυτό είναι το σοβαρότερο στοιχείο της επιδείνωσης της οικονομίας της χώρας, το οποίο πολλαπλασιάζει τις επιπτώσεις του οικονομικού πολέμου στο εσωτερικό της (κρύψιμο και παράνομη εξαγωγή προϊόντων στην Κολομβία κα).

Πρόκειται για καταστάσεις που αντιμετώπισε και θα αντιμετωπίσει κάθε επανάσταση, και όχι μόνο. Η ιστορική εμπειρία της Σοβιετικής Ρωσίας και της Κούβας το επιβεβαιώνουν. Από την άλλη, η πτώση της τιμής του πετρελαίου ευνοεί τις χώρες που το εισάγουν, όπως π.χ. η Κούβα (4% αύξηση του ΑΕΠ φέτος), αλλά επιβραδύνει και τις αναπτυσσόμενες πετρελαιοεξαγωγικές χώρες, όπως πχ η Αγκόλα.

Η παγκόσμια οικονομία είναι ενιαία και καπιταλιστική. Η κρίση που περνά σήμερα, δεν αφήνει ανεπηρέαστη καμιά χώρα, καμιά ήπειρο και η όξυνση της ταξικής πάλης είναι αναπόφευκτη.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Οικονομικής Επιτροπής για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (CEPAL), που δημοσιοποίησε τον Οκτώβρη, το συνολικό ΑΕΠ των χωρών της Λατινικής Αμερικής το 2015 μειώθηκε κατά -0,3%. Αναφέρεται συγκεκριμένα ότι “Η ύφεση στις αναπτυγμένες χώρες, προκαλεί μια αξιοσημείωτη επιβράδυνση στις αναδυόμενες οικονομίες, πτώση της εσωτερικής ζήτησης, ισχυροποίηση του δολαρίου, αυξανόμενη αστάθεια των χρηματοοικονομικών αγορών και σημαντική πτώση των τιμών των πρωτογενών αγαθών (ακατέργαστα προϊόντα)”.

Στην οικονομική κατάσταση στις χώρες της ηπείρου, βαραίνουν τα χρόνια της συνεχιζόμενης εκμετάλλευσης και οι σχέσεις εξάρτησης που δεν έχουν εξαφανιστεί. Οι αναλαμπές εκβιομηχάνισης με πολλές επενδύσεις, έγιναν στα πλαίσια μιας οικονομίας διεθνοποιημένου κεφαλαίου και με πλήρη κυριαρχία των πολυεθνικών.

Μικρή είναι επίσης, η εκμετάλλευση και η χρήση των τοπικών πόρων σε πολλές χώρες, με χαρακτηριστικότερο το ανεπαρκές επίπεδο της αγροτικής βιομηχανίας στην περιοχή, εξ αιτίας του οποίου εισάγει πολλά προϊόντα διατροφής σε τιμές υπέρογκες και αυξητικά μεταβαλλόμενες από τη διεθνή αγορά.

Η αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες που το κατόρθωσαν, κατέληξε ανεπαρκές και δεν έφτασε σε πολλές οικογενειακές οικονομίες, ούτε επιτρέπει σε όλες τις περιπτώσεις την ανάπτυξη των υπαρχόντων κοινωνικών προγραμμάτων.

Η προωθούμενη όσο ποτέ ολοκλήρωση της Λατινικής Αμερικής από αρκετούς μηχανισμούς, δεν έχει μόνο πολιτικό αλλά και οικονομικό σκοπό, όμως δεν φτάνει ακόμα στην αναγκαία σταθεροποίηση και ισχυροποίηση για να μειώσει τον βαθμό ακραίας εξάρτησης.

Σε άλλη έκθεση της CEPAL και της ΔΟΕ (Εργασιακή κατάσταση πραγμάτων στη Λατινική Αμερική και στην Καραϊβική) ο δείκτης της ανεργίας στην περιοχή καταγράφει μια αύξηση 0,6%, φτάνοντας στο 6,6%, από το 6% που ήταν το 2014. “Από αυτή την μακροοικονομική εργασιακή τάση, θα μπορούσε να αναμένεται ότι σε πολλές χώρες θα αναδυθεί ένα μεγάλο κομμάτι ανεπίσημης εργασίας, κυρίως αυτοαπασχόλησης, για να αντιμετωπιστεί μερικά η έλλειψη ευκαιριών για παραγωγική και ποιοτική εργασία”.

Η ίδια έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι “Η σημερινή περιφερειακή τάση επιβράδυνσης της οικονομίας είναι ανησυχητική και ήδη περιορίζει το χώρο για την πρόοδο στη μείωση της φτώχειας και της ανισότητας, δύο σημαντικά επιτεύγματα της περιοχής από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας”.

Σε αυτό το σκηνικό, οι προοδευτικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική βρίσκονται και θα βρεθούν αντιμέτωπες με το δίλημμα, ή να ριζοσπαστικοποιήσουν τις διαδικασίες, στηριζόμενες στις εργαζόμενες και φτωχές μάζες ή να υποχωρήσουν επιδιώκοντας τη συμμαχία με την διευρυνόμενη μεσαία τάξη σε κάθε χώρα.

Αυτό θα εξαρτηθεί -πέρα από το γενικότερο συσχετισμό δυνάμεων- όχι μόνο από τις προθέσεις των πολιτικών δυνάμεων και ηγεσιών, αλλά και από την ιδεολογική, πολιτική και μαχητική ικανότητα της κάθε τάξης στο εσωτερικό κάθε χώρας, αλλά και της ηπείρου συνολικότερα.

Και σε αυτό το σκηνικό, ο ρόλος και το βάρος της πολιτικής της Κούβας είναι σημαντικό, και όπως πάντα, δυσανάλογο με το πληθυσμιακό και οικονομικό της μέγεθος στην ήπειρο. Γιατί η νικηφόρα επανάστασή της πριν 57 χρόνια, ξεκίνησε τη διαδικασία απελευθέρωσης της ηπείρου από τον ιμπεριαλιστικό βορειοαμερικάνικο ζυγό.

Μια διαδικασία που έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, και διεθνή επικαιρότητα για όλο την πλανήτη, ιδιαίτερα σε συνθήκες παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης.

Αβάνα, Κούβα – 27/12/2015

Το δεύτερο μέρος εδώ.
Το τρίτο μέρος εδώ.

Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο atexnos.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα πιο διαβασμένα της βδομάδας

Ενδιαφέροντα ιστολόγια