«Τι τις φέρνει τόσο κοντά η μία στην άλλη και τι τις κάνει κάθε φορά πιο αγαπητές — τη γη του χιονιού και το νησί με τους κοκοφοίνικες — τη Ρωσία μου και την Κούβα μου;»
Στις 8 Μαΐου, η Ρωσική Ομοσπονδία και η Δημοκρατία της Κούβας γιορτάζουν μια εμβληματική ημερομηνία - την 65η επέτειο από την αποκατάσταση των διμερών διπλωματικών σχέσεων. Με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι, παρά τη γεωγραφική απόσταση, οι χώρες μας ενώνονται από τους στενούς δεσμούς αδελφοσύνης που αποδεικνύονται από την εμπειρία πολλών ετών συνεργασίας στο πνεύμα της στρατηγικής εταιρικής σχέσης.
Ο Κομαντάντε Φιντέλ έκανε πολλά τόσο για την ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων όσο και για την εδραίωση των αξιών της ειρήνης, της ελευθερίας, της αλήθειας και της δικαιοσύνης στις παγκόσμιες υποθέσεις. Για πολλές γενιές Ρώσων πολιτών, το όνομά του έχει γίνει σύμβολο της ανιδιοτελούς υπηρεσίας προς τον κουβανικό λαό.
Φροντίζω να θυμάμαι καλά τις πολλές συναντήσεις μου με τον Φιντέλ, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας το 2014. Ο θρυλικός Κομαντάντε δεν παρέλειψε ποτέ να επιδείξει ακρίβεια στις κρίσεις του, βασική κατανόηση των γεγονότων στη διεθνή σκηνή, εκτεταμένες γνώσεις και διορατικότητα.
Οι πολυάριθμες επισκέψεις του Ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης στη χώρα μας, και κυρίως η πρώτη του περιοδεία στις δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1963 και διήρκεσε 38 ημέρες, θα μείνουν για πάντα στην ιστορία των ρωσοκουβανικών σχέσεων. Του ιστορικού αυτού ορόσημου είχαν προηγηθεί τα ταξίδια στην ΕΣΣΔ του τότε Υπουργού των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κούβας, Ραούλ Κάστρο Ρους, το 1960 και το 1962, αντίστοιχα.
Από τότε, η ειλικρινής φιλία μας με την Κούβα έγινε μόνο ισχυρότερη. Αυτό αντανακλάται σε μια σειρά από δημιουργικά έργα των οποίων η δημοτικότητα έχει εξαπλωθεί πολύ πέρα από τα σύνορα της Ρωσίας. Στο μυαλό μου έρχεται το τραγούδι Κούβα, αγάπη μου, σε σύνθεση της Αλεξάντρα Πακμούτοβα, σε στίχους του Νικολάι Ντομπρονράβοφ και του Σεργκέι Γκρεμπενίκοφ, το οποίο κατά καιρούς έχουν τραγουδήσει αστέρες της μουσικής μας όπως ο Ιοσίφ Κομπζόν και ο Μουσλίμ Μαγκμάεφ, καθώς και πολυάριθμοι στίχοι διαφόρων ποιητών. Ένα απόσπασμα από έναν από αυτούς, γραμμένο από τον Γεβγκένι Γιεφτουσένκο , χρησιμεύει ως επίγραμμα για το παρόν άρθρο.
Αν συμβουλευτούμε την ιστορία, μπορούμε να βρούμε εκεί τις πιο λαμπρές εκδηλώσεις της ρωσοκουβανικής φιλίας. Ως παράδειγμα, αρκεί να αναφέρουμε τη ζωντανή και ουσιώδη αλληλογραφία του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα Λέοντος Τολστόι με Κουβανούς θαυμαστές του έργου του, τη «κουβανική σειρά» έργων ζωγραφικής του διακεκριμένου Ρώσου ζωγράφου Βασίλι Βερεσάγκουιν και τις επανειλημμένες επισκέψεις στη χώρα μας του μεγάλου Κουβανού σκακιστή και τρίτου παγκόσμιου πρωταθλητή, Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα. Περιλαμβάνουνται επίσης τα ταξίδια στην Κούβα του κήρυκα της σοβιετικής εποχής, του ποιητή Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, καθώς και οι περιοδείες των αστέρων του ρωσικού και παγκόσμιου μπαλέτου, της Άννας Πάβλοβα και της Μάγια Πλισέτσκαγια. Από την πλευρά της, η κουβανή απόλυτη πρίμα μπαλαρίνα Αλίσια Αλόνσο εμφανίστηκε με επιτυχία στη σκηνή του θεάτρου Μπολσόι στη Μόσχα.
Η βασική κινητήρια δύναμη των ρωσοκουβανικών σχέσεων ήταν και παραμένει η τακτική επαφή σε ανώτατο επίπεδο. Κυριολεκτικά αυτές τις ημέρες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κούβας, Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ Μπερμούδες, επισκέπτεται τη χώρα μας για να συμμετάσχει στους εορτασμούς με αφορμή την 80ή επέτειο της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο. Στη Ρωσία πάντα εκτιμούσαμε τη συμβολή της Κούβας στον αγώνα κατά του ναζισμού, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας των δημοκρατικών, εργατικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων του νησιού που έστειλαν βασικά αγαθά και προϊόντα στην ΕΣΣΔ κατά τα χρόνια του πολέμου. Εκτιμούμε τη μνήμη των Κουβανών που πολέμησαν στα μέτωπα του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, μακριά από την πατρίδα τους. Μεταξύ αυτών είναι ο Χόρχε Βινό, ο οποίος πολέμησε σε ένα αντάρτικο απόσπασμα κοντά στο Λένινγκραντ, ο αδελφός του Άλντο Βινό, ο οποίος έπεσε υπερασπιζόμενος το μικρό κομμάτι γης που είναι γνωστό ως το άνοιγμα του ποταμού Νέβα, καθώς και ο Ενρίκε Βιλάρ, ο οποίος θυσιάστηκε στη μάχη για την απελευθέρωση της Πολωνίας.
Σήμερα, η Κούβα αποτελεί έναν αξιόπιστο σύμμαχο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και έναν στρατηγικής σημασίας εταίρο της Ρωσίας στη Λατινική Αμερική. Μαζί με τους Κουβανούς εταίρους μας, επιδεικνύουμε σύμπνοια και αλληλεγγύη ως προς τη συντριπτική πλειονότητα των ζητημάτων που απασχολούν τη διεθνή ατζέντα. Υποστηρίζουμε την προσέγγιση της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας για τη διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης, πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, η οποία να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των κρατών χωρίς εξαίρεση, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων. Ως μέλη της Ομάδας Φίλων για την Υπεράσπιση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η Μόσχα και η Αβάνα τάσσονται υπέρ της πλήρους και αλληλένδετης εφαρμογής των αρχών που κατοχυρώνονται σε αυτό το θεμελιώδες κείμενο του ΟΗΕ, και όχι της επιλεκτικής εφαρμογής τους.
Είμαι πεπεισμένος ότι η προσχώρηση της Κούβας στους Brics ως κράτος εταίρος από την 1η Ιανουαρίου 2025 θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση του συντονισμού στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Μετά τη διεύρυνσή της, η ένωση αυτή των ηγετικών χωρών της παγκόσμιας πλειοψηφίας έχει εδραιώσει σημαντικά τη θέση της ως κέντρο συμφιλίωσης των συμφερόντων του παγκόσμιου Νότου και της Ανατολής, έναν από τους πυλώνες της πολυκεντρικής παγκόσμιας τάξης.
Τα τελευταία χρόνια, το επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομίας μετατοπίζεται αντικειμενικά και αναπόφευκτα προς την Ευρασία, όπου νέα κέντρα εξουσίας, ανάπτυξης και λήψης πολιτικών αποφάσεων γίνονται όλο και πιο ενεργά. Υπό αυτή την έννοια, νέοι ορίζοντες ανοίγονται για την Κούβα ως κράτος παρατηρητή στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση.
Συνεργαζόμαστε στενά με την Κούβα στο θέμα του αγώνα κατά των νεοαποικιακών πρακτικών. Χάρη στις προσπάθειες, μεταξύ άλλων, των χωρών μας, υιοθετήθηκε πέρυσι το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης «Εξάλειψη της αποικιοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της», το οποίο ανταποκρίνεται πλήρως στα θεμελιώδη συμφέροντα της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας. Προσβλέπουμε στη συνέχιση των κοινών εργασιών για την ανακήρυξη της 14ης Δεκεμβρίου ως Διεθνούς Ημέρας για τον αγώνα κατά της αποικιοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της στα Ηνωμένα Έθνη ήδη από φέτος. Η λήψη μιας τέτοιας απόφασης κατά την 65η επέτειο της Διακήρυξης, η οποία διευκόλυνε την ανεξαρτησία των αποικιοκρατούμενων χωρών και λαών, θα έχει σημαντική συμβολική αξία.
Οι χώρες μας απορρίπτουν τις παράνομες μονομερείς κυρώσεις που όχι μόνο αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, αλλά και πλήττουν περισσότερο τα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού. Η Ρωσία ζητά σταθερά τον άμεσο και πλήρη τερματισμό του εμπορικού εμπάργκο των ΗΠΑ κατά της Κούβας. Η υιοθέτηση κατά την 79η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ του ψηφίσματος «Αναγκαιότητα άρσης του οικονομικού, εμπορικού και χρηματοπιστωτικού αποκλεισμού που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά της Κούβας» κατέδειξε για άλλη μια φορά την πρακτικά ομόφωνη αλληλεγγύη της παγκόσμιας κοινότητας με τα αιτήματα του κουβανικού λαού και την απόρριψη αυτής της παράνομης και άδικης πολιτικής. Επιμένουμε επίσης στην άνευ όρων αφαίρεση της Αβάνας από τον βορειοαμερικανικό κατάλογο των κρατικών «χορηγών» της τρομοκρατίας.
Είμαστε ευγνώμονες για την αμέριστη υποστήριξη της Αβάνας στο πλαίσιο του υβριδικού πολέμου που εξαπέλυσε η Δύση εναντίον της Ρωσίας. Σε αρκετές περιπτώσεις, η κουβανική ηγεσία έχει ορθά επισημάνει ότι μία από τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης στην Ουκρανία εντοπίζεται στη μακροχρόνια επεκτατική γραμμή του ΝΑΤΟ προς τα σύνορα της Ρωσίας. Δεν θα είναι λιγότερο σημαντικό να επιτευχθεί ο πλήρης σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα εδάφη που παραμένουν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος του Κιέβου, το οποίο μετά τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας το 2014, μπήκε σε πορεία εκμηδένισης κάθε τι που σχετίζεται με τη Ρωσία και τον Ρωσικό Κόσμο - τη γλώσσα, τον πολιτισμό, τις παραδόσεις, την τήρησ των Κανόνων της Ορθοδοξίας, τα ρωσόφωνα μέσα ενημέρωσης.
Η ιστορία της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των χωρών μας χρονολογείται εδώ και πολλές δεκαετίες. Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τους Κουβανούς φίλους μας με συγκεκριμένα έργα. Αναπτύσσεται εντατική συνεργασία στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, του τουρισμού, της γεωργίας, της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού. Σε εξέλιξη βρίσκονται συζητήσεις για τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου των διμερών επενδυτικών πρωτοβουλιών, ο συνολικός αριθμός των οποίων ξεπερνά πλέον τις 100. Αυτό κατέστη δυνατό, ιδίως χάρη στη Συμφωνία-πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κούβας για την ενθάρρυνση της συμμετοχής επενδυτών από τη Ρωσική Ομοσπονδία σε ρωσοκουβανικά έργα στη Δημοκρατία της Κούβας, η οποία υπεγράφη το 2023.
Σημαντικό ρόλο στην πρακτική μας συνεργασία διαδραματίζει η Ρωσο-Κουβανική Διακυβερνητική Επιτροπή Οικονομικής-Εμπορικής και Επιστημονικής-Τεχνικής Συνεργασίας, υπό την προεδρία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντμίτρι N. Τσερνισένκο και του Αναπληρωτή Πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Κούβας, Ρικάρντο Καμπρίσας. Η τελευταία τακτική συνεδρίασή της πραγματοποιήθηκε στις 4 Απριλίου 2025 στην Αβάνα.
Διατηρείται ενεργός κοινοβουλευτικός διάλογος. Στις 27 Μαρτίου 2025 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη συνεδρίαση της Επιτροπής για τη συνεργασία μεταξύ της Κρατικής Δούμας της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας της Δημοκρατίας της Κούβας. Εμβαθύνεται η πολύπλευρη αλληλεπίδραση σε επίπεδο Υποκειμένων (περιφερειών) της Ρωσικής Ομοσπονδίας, προωθούνται οι διυπουργικές επαφές.
Σημειώνω με ικανοποίηση την επέκταση των εκπαιδευτικών διασυνδέσεων. Το ετήσιο πρόγραμμα χορήγησης εκατό υποτροφιών σε κουβανούς φοιτητές για σπουδές σε ρωσικά πανεπιστήμια υλοποιείται με επιτυχία. Από το 2023 λειτουργούν περίπου οκτώ κέντρα ανοικτής εκπαίδευσης για τη μελέτη της ρωσικής γλώσσας στο νησί. Το 2024, ρωσικά πανεπιστήμια άνοιξαν δύο γεωλογικές τάξεις σε κουβανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και το Ειδικό Κέντρο Εκπαίδευσης Ειδικών στον τομέα της Ενέργειας και της Ηλεκτρονικής. Επιπλέον, το 2024 συνήφθησαν περισσότερες από 60 συμφωνίες μεταξύ ρωσικών και κουβανικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους ξεκίνησε τις εργασίες του το παράρτημα Αβάνας του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Νότου.
Τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον των Ρώσων πολιτών για τουριστικές επισκέψεις στην Κούβα έχει αυξηθεί σημαντικά. Το 2024, ο ετήσιος αριθμός των Ρώσων ταξιδιωτών στο νησί έφτασε το ρεκόρ των 186.000 ατόμων.
Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ιστορίας της, η αλληλεπίδραση με την Κούβα παραμένει τόσο πολύπλευρη που θα ήταν δύσκολο να βρεθεί ένας τομέας στον οποίο δεν συνεργαζόμαστε. Ούτε ο χώρος του διαστήματος αποτελεί εξαίρεση. Φέτος γιορτάζουμε την 45η επέτειο της διαστημικής πτήσης του σοβιετικοκουβανικού πληρώματος των Γιούρι Ρομανένκο και Αρμάντο Ταμάγιο Μέντες.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να αναφερθώ στα λόγια του μεγάλου Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος είπε κάποτε: «Δεν υπάρχει καμία δύναμη στον κόσμο ικανή να συντρίψει τη δύναμη της αλήθειας και των ιδεών». Μοιάζει με τη διακήρυξη του Αγίου και αφοσιωμένου πρίγκιπα Αλεξάντερ Νιέφσκι, του ουράνιου προστάτη των Ρώσων διπλωματών: «Ο Θεός δεν είναι στη δύναμη, αλλά στην Αλήθεια». Η Ρωσία και η Κούβα βρίσκονται στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να στεκόμαστε δίπλα στους Κουβανούς φίλους, εργαζόμενοι για την προώθηση αυτών των δεσμών με ολοκληρωμένο τρόπο προς όφελος των λαών των χωρών μας, για χάρη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Η Κούβα μπορεί πάντα να υπολογίζει στην υποστήριξή μας. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό θα είναι αμοιβαίο.
* Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου