Το παρακάτω απόσπασμα είναι από την εισήγηση του Χοσέ Οριόλ Μαρέρο Μαρτίνες* στο διήμερο Επιστημονικό Συνέδριο για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ, με θέμα «Η επικαιρότητα της ανάλυσης του Κ.Μαρξ για τον καπιταλισμό και η στρατηγική της Αριστεράς στον 21ον αιώνα» που οργάνωσε ο «Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Έρευνας» (ΜΑ.ΧΩ.Μ.Ε) στις 10 και 11 Νοεμβρίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας με τη συμμετοχή ελλήνων και ξένων μαρξιστών διανοουμένων και ερευνητών.
Ορισμένες ιδιαιτερότητες της σοσιαλιστικής Επανάστασης στην Κούβα
Οι θεωρίες αποτελούν εργαλεία ανάλυσης, μερικές φορές ιδιαίτερα, και η σύνθεσή τους συνδέεται άμεσα με τις πρακτικές που αυτές αντανακλούν. Όμως δεν υπάρχει κοινωνικο-οικονομική και πολιτική θεωρία για τα πάντα, ούτε και για πάντα. Γι’ αυτό οι θεωρίες, ή εμπλουτίζονται ή δεν αντανακλούν την διαλεκτική.
Όπως έχει δείξει η επαναστατική πρακτική, οι επαναστατικές διαδικασίες έχουν ιδιαιτερότητες, περιεχομένου και ιστορικές, που συμβουλεύουν να προσεγγίσουμε τις διάφορες εμπειρίες χωρίς δογματισμούς ούτε μηχανιστικές μεταφορές, να πάρουμε υπόψη μας παράγοντες κλειδιά όπως η κοινωνική, οικονομική, πολιτική, ιστορική, θεωρητική, γεωγραφική διαφοροποίηση, σε τελευταία ανάλυση, το ειδικό αποφασιστικό βάρος των αντικειμενικών και υποκειμενικών συνθηκών. Αν είναι έτσι τα πράγματα, είναι σωστή η παρατήρηση του Χοσέ Μαρτί πάνω στο γεγονός ότι «ούτε το βιβλίο των ευρωπαίων, ούτε το βιβλίο των γιάνκηδων δίνει τη λύση στο ισπανο-αμερικανικό αίνιγμα».
Κατά τη διάρκεια του ΧΧ σοσιαλιστικού αιώνα, έγινε ξεκάθαρο ότι οι επαναστατικές διαδικασίες απειλούνται από τα αντίθετά τους: τις αντεπαναστατικές διαδικασίες, αντισοσιαλιστικές, τόσο εσωτερικού όσο και εξωτερικού χαρακτήρα. Η πράξη έδειξε, ότι ακόμα κι αν διαθέτουμε πολλά πυρηνικά όπλα, αυτό δεν αποτελεί εγγύηση υπεράσπισης και συνέχειας μιας σοσιαλιστικής διαδικασίας. Επίσης έδειξε ότι, ακόμα κι αν υπάρχουν προβλήματα για επίλυση στη θεωρία, το πρωταρχικό πρόβλημα συνεχίζει να έγκειται στην πράξη που μετασχηματίζει την κοινωνία, πράγμα που απαιτεί θυσίες.
Μια από τις ιδιαιτερότητες της κουβανικής Επανάστασης είναι ότι έγινε σε μια χώρα χωρίς μεγάλους φυσικούς πόρους, χωρίς πετρέλαιο, κάτω από την ίδια τη μύτη της μεγαλύτερης ιμπεριαλιστικής δύναμης στην ιστορία. Μια Επανάσταση που αντιστάθηκε στην εξαφάνιση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και της Σοβιετικής Ένωσης, υπολογίζοντας μόνο στο πνεύμα της λαϊκής αντίστασης, έχοντας σαν βάση την εθνική ενότητα και τη δοκιμασμένη καινοτόμα ικανότητα του λαού της, όμως καθόλου δεν εγκατέλειψε ούτε μία από τις επαναστατικές αρχές της, ούτε και τις κοινωνικές της κατακτήσεις.
Σε αντίθεση με άλλες χώρες, μια ιδιαιτερότητα του λαϊκο-δημοκρατικού σταδίου της σοσιαλιστικής επανάστασης είναι ότι αυτή δεν καθοδηγήθηκε από ένα Κομμουνιστικό Κόμμα. Είναι κατανοητό, ότι στη συγκεκριμένη κατάσταση εκείνης της εποχής, που χαρακτηριζόταν από μια βάναυση καταδίωξη και καταπίεση των διακεκριμένων κουβανών κομμουνιστών ηγετών, θύματα μιας αιμοδιψούς δράσης από το Γραφείο Καταστολής Κομμουνιστικών Δραστηριοτήτων (BRAC), στα πλαίσια του ψυχρού πολέμου και του πιο λυσσαλέου αντικομουνισμού και επομένως, του πολιτικού απομονωτισμού που είχε υποστεί, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (Κομμουνιστικό Κόμμα) δεν είχε τις αντικειμενικές συνθήκες να τεθεί επικεφαλής στον αγώνα.
Από την άλλη πλευρά, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν αναγνώριζε την ύπαρξη μιας επαναστατικής κατάστασης μετά από το πραξικόπημα της 10ης του Μάρτη του 1952, «θεωρούσε μη αναγκαία και άχρηστη, ακόμα και ζημιογόνα σε τέτοιες συνθήκες, την ανάπτυξη της ένοπλης εξέγερσης, επομένως αυτή η ίδια η εξέγερση μπορούσε μόνο να χρησιμεύσει για να παρακινήσει την καταστολή του Μπατίστα». Κάποιοι από τα μέλη του θεωρούσαν την ενέργεια της Μονκάδα ως φούσκα και άλλοι είχαν τη γνώμη ότι «ίσως μετά το 2000 θα μπορούσε να γεννηθεί ο σοσιαλισμός στην Κούβα», γι’ αυτό και «δεν προετοιμάζονταν κατάλληλα για τον ένοπλο αγώνα», σύμφωνα με τον Ραούλ Κάστρο.
Ο Φιντέλ έχει τη γνώμη, «ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν είχε πιθανότητα να ηγηθεί της επανάστασης στην Κούβα και εγώ υπέθετα, λέει, ότι εάν κατάφερνε να παρασύρει πίσω του τις πλατιές λαϊκές μάζες, χωρίς να μιλήσει για κομμουνισμό, θα ήταν πιθανό να κατακτήσει την εξουσία. Φυσικά εγώ δεν θα είχα μπορέσει να πείσω έναν κομμουνιστή μέλος του κόμματος ότι οι θεωρίες μου ήταν σωστές… Αυτό που έκανα ήταν θέσω το στόχο να συνεχίσω μπροστά με εκείνες τις ιδέες, όταν πια είχα μια μαρξιστική λενινιστική αντίληψη».
Στη Διεθνή Διάσκεψη «ΧΧ χρόνια της Κουβανικής Επανάστασης» (1978), αναγνωρίστηκε ότι οι κουβανοί επαναστάτες «ήξεραν να επιλέγουν σωστά τα συνθήματα για κάθε στάδιο της Επανάστασης σε αντιστοιχία με τις συγκεκριμένες συνθήκες, εσωτερικές και εξωτερικές», μεταξύ των οποίων η πρώτη συνθήκη συνίστατο, όπως προτείνει ο μαρξισμός, στην επίλυση του προβλήματος της κατάληψης της εξουσίας. Η επακόλουθη ριζοσπαστικοποίηση της Επανάστασης και η μετάβαση προς το σοσιαλισμό αποτέλεσε μια διαδικασία που συνέβη σύμφωνα με τους ιστορικούς νόμους, με αντικειμενικό τρόπο. Το ιδιαίτερο παράδειγμα της κουβανικής Επανάστασης θα έδειχνε την αξία της λενινιστικής θέσης σχετικά με τον μετασχηματισμό του λαϊκο-δημοκρατικού σταδίου, στο σοσιαλιστικό στάδιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου